Glutenvrije Supermarktproducten: Hype of Gezondheidsdoel?
Toen Luck onlangs een supermarkt bezocht, viel het hem op dat er nu veel glutenvrije producten te vinden zijn. Dit zette ons aan het denken: is de groei in het aanbod van glutenvrije producten een teken dat meer mensen deze dieetkeuze omarmen? Sven bevestigt dat de aanwezigheid van glutenvrije producten meer is dan een trend: het wijst op een toenemend bewustzijn van voedingsgerelateerde gezondheidsproblemen.
Belangrijke Punt: "Het is niet zomaar een hype. Veel mensen eten glutenvrij omdat ze zich daar echt beter bij voelen," zegt Sven.
Wat Zijn Gluten?
Om de discussie te beginnen, legt Sven uit wat gluten zijn. Gluten zijn eiwitten die te vinden zijn in granen zoals tarwe, rogge, gerst en spelt. Het zijn deze eiwitten die ons brood elasticiteit en malsheid geven. Veel mensen associëren glutenintolerantie enkel met coeliakie (uitgesproken als seuliakie), maar er zijn bredere problemen die kunnen optreden door glutenconsumptie.
Glutenhoudende Granen:
- Tarwe
- Rogge
- Gerst
- Spelt
Gluten zitten dus niet overal in. Ze zitten in de granen en afgeleide producten zoals brood, pasta, koekjes, etc.
Waarom Glutenvrij?
Coeliakie
Mensen met coeliakie moeten absoluut gluten vermijden. Dit is een auto-immuunziekte waarbij gluten ontstekingsreacties in de darm veroorzaken. Symptomen kunnen variëren van diarree en constipatie tot tekorten aan vitaminen en mineralen. Bij hen kan zelfs de kleinste hoeveelheid gluten al ernstige reacties veroorzaken.
Andere Gezondheidsproblemen
Sven introduceert ons aan termen als amylase-trypsineremmer, de gangbare Nederlandse term voor het Engelse "amylase trypsin inhibitor" (afgekort ATI), en fructanen. Beide stoffen die in glutenhoudende granen voorkomen en ontstekingen en andere gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Hoewel deze stofjes pas recent in de belangstelling staan, kunnen ze inzicht geven in waarom sommige mensen zonder coeliakie toch baat hebben bij een glutenvrij dieet.
Het FODMAP-Dieet en Spastische Darm
Sven deelt ook inzichten over het FODMAP-dieet, oorspronkelijk ontwikkeld in Australië om mensen met een spastische darm te helpen. Dit dieet beperkt bepaalde koolhydraten die fermentatie in de darm kunnen veroorzaken. FODMAP is een afkorting voor: Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden en (And) Polyolen. Het blijkt dat FODMAP’s aanwezig zijn in veel gezonde voedingsmiddelen en dat een intolerantie voor deze stoffen kan leiden tot symptomen zoals een opgeblazen gevoel, diarree en constipatie.
Voorbeelden van Hoge en Lage FODMAP's:
Hoge FODMAP-voedingsmiddelen:
- Uien
- Knoflook
- Appels
- Broccoli
- Noten
Lage FODMAP-voedingsmiddelen:
- Aardappelen
- Rijst
- Quinoa
- Wortelen
- Komkommer
De Relatie Tussen SIBO en FODMAP
Een ander belangrijk onderwerp dat Sven introduceert, is SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth). Dit is een aandoening waarbij bacteriën uit de dikke darm migreren naar de dunne darm, wat leidt tot fermentatie van onverteerde koolhydraten op de verkeerde plaats. Mensen met SIBO kunnen bijzonder veel baat hebben bij een dieet laag in FODMAP’s.
Wat Kun Je Eten op een Glutenvrij en Laag FODMAP-Dieet?
Ontbijtopties:
- Havermout (zorg ervoor dat het glutenvrij is)
- Glutenvrije granen
Lunch en Diner:
- Salades met kip of vis
- Quinoa
- Aardappelen (gewone, geen zoete aardappelen)
Snacks:
- Rijstwafels
- Groenten zoals: wortels en komkommer, Aubergine, Boerenkool, Broccoli,, Knolselderij, Lente-ui, Paprika, groen, Pastinaak, Radijs, Rucola, Sla ( ijsbergsla), Spinazie, Witlof
Conclusies
Terwijl het gezondheidsvoordeel van een glutenvrij dieet vaak wordt geassocieerd met coeliakie, blijkt dat veel meer mensen baat kunnen hebben bij het vermijden van gluten dankzij de vermindering van andere ontstekingsbevorderende stoffen. Daarbij kan een laag FODMAP-dieet helpen om symptomen van een spastische darm of SIBO te verlichten. Het uiteindelijke doel is echter altijd om een gezonde darmbalans te herstellen, zodat je op lange termijn zonder restrictieve diëten kunt leven.
We hopen dat deze aflevering je nieuwe inzichten geeft in het waarom en hoe van glutenvrije en laag FODMAP-diëten. Vergeet niet om je levensstijl en voedselkeuzes altijd te evalueren in het licht van je eigen gezondheid en welzijn.
Bedankt voor het luisteren naar Beetweters, blijf gezond en tot de volgende keer!